Home
Muziek
Contact
Speellijst
Columns



T E R U G

De vrijdagmiddagdip

Kent u dat verschijnsel, de vrijdagmiddagdip (VMD)? Ik wel, ik heb er dagelijks mee te maken. Het is sterk gerelateerd aan het maandagochtendgevoel (MOG). Het zijn beide termen waarmee de gemiddelde werknemer aanduidt dat je niet al teveel productiviteit kunt verwachten aan het begin en het einde van de week. Deze werktijd dient vooral te worden beschouwd als warming-up en cooling-down. Voeg daarbij de dagelijkse after-lunch dip en het “vijf uur, het is mooi geweest”, waarmee het laatste halve uur van de dag wordt besloten, dan kom je op een niet-productiviteit van (2x4 + 5x1+ 5x 0,5) = 15 1⁄2 uur.

Als manager heb ik hier nooit last van. Mijn optreden toont vrijwel geen moment van verslapping . Maandagochtend kom ik fris en energiek binnen, en begin ik vol goede moed te vergaderen. Mijn enthousiasme wordt echter niet gedeeld. Met een slaperig gezicht merken diverse teamleden op dat ze nog op gang moesten komen. Hetzelfde gebeurt op andere down-tijden. De snelheid van werken wordt zoveel mogelijk getemperd. Ik kan dit niet begrijpen. Op dit punt is tussen managers en teamleden een grote kloof.

Toch, zo herinner ik mij vaag, heb ik ook wel eens aan de andere kant gestaan, en was ik  zelf teamlid. Ooit, in een ver verleden, had ook ik een functie waarbij ik geacht werd zelf iets te produceren, zonder te kunnen delegeren naar ondergeschikten. Het vreemde was dat ik toen wel voortdurend bevangen werd door maandagochtend gevoelens en vrijdagmiddag dippen. Na de lunch voelde ik mij slaperig en moe. En om vijf uur vond ik het welletjes. Ook vlak voor de lunch begon zich in mij een leeg gevoel te ontwikkelen, om maar niet te spreken over steeds sterker wordende pré-koffiepauze-impasses. Ook verlangde ik meestentijds naar lange teamvergaderingen waarbij ik lekker weg kon suffen. Mijn productiviteit was minimaal.

Over deze overal voorkomende “Dip en Down”ziekte (D&D) die wekelijks bijna 2 mandagen aan verloren werktijd eist, horen we bijna nooit iets. Waar en hoe is D&D ontstaan? Hoeveel mensen hebben hier last van? Wil ik graag weten. Ook vraag ik mij af, waarom hebben managers dit vrijwel nooit en de productie leverende medewerkers steeds? Heeft dit te maken met het verschil in werkzaamheden? Als manager hoef je geen productie te leveren, je aanwezigheid is voldoende. Je moet zorgen dat anderen productie leveren. Daarvoor word je betaald. Zelf doe je zo weinig mogelijk.

Als uitvoerend medewerker moet je echter zelf iets produceren. Zou dat vermoeiender zijn? Of zou het te maken hebben met de ergernis dat jij wel moet werken en de projectleiders alleen een beetje toezicht houden, en de stand van zaken bijhouden. Of zou het komen doordat je per uur wordt betaald, en je dus meer winst maakt naarmate je langzamer werkt? Immers als ik f 100,- per uur verdien, en ik schrijf 1 pagina per uur, krijg ik f 100,- per pagina, terwijl als ik voor dat zelfde uurloon 2 pagina’s per uur doe, ik slechts f 50,- per pagina ontvang. Dus hoe sneller ik werk hoe minder ik verdien! Dit is de uurloonparadox, ontstaan tijdens de industriële revolutie toen de mensen voor het eerst in loondienst gingen werken.

Ter compensatie van deze paradox krijgt een snelle medewerker een extra schouderklopje, in de trant van: “Goh, geweldig, dat jij dat zo snel klaar hebt!” De medewerker denkt niet na, en aanvaardt de complimenten blijmoedig, maar ergens diep in zijn onderbewuste voelt hij dat hij op de een of andere manier voor de gek wordt gehouden. Dit gevoel ondermijnt zijn energie en is met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid de grondoorzaak van D&D. 

T E R U G